Vikipedi hakkında (2005)

İlgilileri tarafından internette uzun zamandır takip edilen özgür Ansiklopedi uygulaması Wikipedia, (Türkçe ismiyle Vikipedi), gün geçtikçe dünya çapında bir tutku haline dönüşüyor. Sanal dünyanın en deneysel çalışmalarından biri olarak nitelendirilebilecek ve hiçbir ayırım gözetmeden her internet kullanıcısı tarafından kurgulanabilmeye fırsat veren bu yepyeni bilgi kaynağı, yarattığı devrim ile birlikte birçok tartışmayı da su yüzüne çıkartmakta. Örneğin, içerdiği bilgilerin güvenilirliliği konusunda son zamanlarda bir çok eleştiri alan Vikipedi, buna karşın gün geçtikçe artan kullanıcı sayısı ve zenginleşen içeriği ile eleştirilere rağmen sağlam bir hızda büyümeye ve ilgi görmeye devam ediyor.

İnternet devriminin neticesinde, kısa sürede önceki iki yüzyıla damgasını vurmuş meşhur bilgi ve referans kaynağı Britannica’nın tahtını sallayan yirmibirinci yüzyılın ilk mucizelerinden Vikipedi, yayına başladığından beri geçen beş sene içerisinde sadece ingilizce içerikli 1 milyon makaleye ev sahipliği yapmakta. Diğer yandan ikiyüz yıllık emeğin sonucu olan Encylopedia Britannica’nın 35 basımda ulaştığı makale sayısı sadece 120 bin adet. Bu iki ayrı kaynaktaki makalelerin içerik kalitesi konusunda henüz bir araştırma yapılmamış. Ancak özgür kurgulama sistemi sayesinde ve özgür ansiklopediye gönül vermiş katılımcıların katkılarıyla Vikipedi’nin makalelerinin içeriği ve kalitesi her geçen gün daha ince bir filtreden geçiriliyor. Ayrıca kısa bir süre önce yapılan araştırma sonucunda da Britannica ile Vikipedi arasındaki hata oranının tahmin edilenden çok daha az olduğu ortaya çıkıyor.

Türkçe Vikipedi (www.vikipedi.org)

Bilgi çağının en önemli yeniliklerinden bilgiye kolay ve ucuz ulaşım olanağının sanal alemdeki tezahürü olarak gösterebileceğimiz Vikipedi, Ağustos 2003’den beri Türkçe olarak da hizmet veriyor. Bu dilde yayına başladıktan sonra üç sene içerisinde 17 bin civarında Türkçe makale sayısına ulaşarak ülkemizde yayınlanmış pek çok bilgi kaynağından daha kapsamlı bir hacme ulaşan Türkçe Vikipedi, ileride eğitim çağındaki gençlere bir kaynak olması açısından daha fazla katılıma ve kaliteli içeriğe ihtiyaç duymakta.

Türkçe Vikipedi’de yazar olmak

Vikipedi’nin Türkçe uyarlamasına katkıda bulunmak, Vikipedi’nin internet sayfasını ziyaret etmekle başlıyor. Anasayfa üzerinden katkıda bulunmak istediğiniz başlığın ismini yazarak o başlığın daha önce kurgulanıp kurgulanmadığı öğrenebilirsiniz. Eğer kurgulanmamış bir konu ise özgürce o içeriği doldurmanız mümkün demektir. Yazacaklarınızda özgür olmanıza karşın, içerikler her ziyaretçi otomatikman yazar olduğu için bir otokontrol mekanizması ile denetlenmekte... Herhangi bir yanlış veya saptırıcı bilgi kısa süre içerisinde dikkatli kullanıcılar tarafından düzeltiliyor. Doğruluğuna inanmadığınız bir makaleyi, sayfanın yukarısındaki “değiştir” butonuna basarak dilediğiniz gibi tekrar yapılandırabilirsiniz. Ayrıca okuyucu ve yazarlığın yanı sıra, özgür ansiklopediye aktif üye olarak Vikipedi camiası ile iletişime geçebilirsiniz. Bu sayede Türkçe Vikipedi’nin kalitesinin ve içeriğinin artırılmasına yönelik birçok girişimde söz sahibi olabilirsiniz.

Türkçe Vikipedi Arapça ve Farsça’ya fark atıyor

Türkçe Vikipedi 17 bin makalelik içeriği ile şu anda bin makalenin üzerinde hizmet veren 86 dil arasında 28. sırada bulunuyor. Lehçe (200 bin), İsveççe (100 bin) ve Norveççe (50 bin) gibi diller dünya üzerinde temsil edildiklerinden çok daha fazla bir içerikle Vikipedi’ye katkıda bulunuyorlar. Ancak öte yandan dünyada yüz milyonlarca kişi tarafından konuşulan Arapça (10 bin) ve Farsça (9 bin) dilleri Vikipedi’de kendilerine fazla yer bulamamışlar. Aristo tarafından ortaya çıkartılan ansiklopediciliğin anadili Yunanca ise sadece 8 bin makale içeriği ile Vikipedi’nin yetersiz temsil edilen dilleri arasında yerini alıyor. Bu farklı alfabelerde hizmet veren üç dilin şimdilik başarısız özgür ansiklopedi maceraları, Türkçe’nin harf devrimi sayesinde internet ortamında daha kolay yayıldığının ve dijital devrime daha kolay ayak uydurduğunun bir kanıtı olarak göze çarpıyor. Dünya üzerinde yaklaşık 300 milyon kişi tarafından konuşulan, geçmiş binyılda büyük ilmi eserlere imza atan Arapça ve Farsça’nın bilgi çağında tökezlemesinin bir sebebi de dijital ortama uyum sağlamakta çektikleri zorluklar.

Vikipedi, dünya medyasında her geçen gün daha fazla tartışma konusu olan, gelecekte de tartışılmasının yanı sıra önemli bir referans kaynağına dönüşecek bir girişim. Türkçe’nin de şu anda eksiklerine rağmen başarıyla temsil edildiği bu özgür ansiklopediyi anadilimizde katkısı olabilecek herkesin ziyaret etmesi lazım. İleride okul çağında bilgisayarlı eğitime geçmiş Türkiye’nin internet üzerinde özgür ve bedava bir referans kaynağı olması, toplumsal gelişimimiz açısından büyük önem arz ediyor.

KUTU:
Türkçe Vikipedi’den bazı rakamlar (www.vikipedi.org)

-Türkçe Vikipedi üye sayısı: 10 bin üye
-Türkçe Vikipedi makale sayısı: 17 bin makale
-Türkçe Vikipedi günlük ziyaretçi sayısı: yaklaşık 10 bin ziyaretçi
-Türkçe Vikipedi günlük üye artışı: günde ortalama 70 üye
-Türkçe Vikipedi 2006 Ocak ayı makale girişi: yaklaşık 3 bin makale